بررسی اثر حد نوسان قیمت سهام بر نسبت نقد شوندگی بازار بورس مطالعه ی موردی بازار بورس و اوراق بهادار تهران

از جمله اهداف مهمی که از تشکیل بورس ها تعقیب می شود، ایجاد ساز و کار منظم و شفاف در تقابل عرضه و تقاضا و کنار گذاشتن موانع موجود بر سر عدم تقابل عرضه و تقاضاست، زیرا بدین وسیله قیمت دارایی های مالی به ارزش ذاتی آن ها نزدیک تر می گردد. در این راستا در بازارهای نوظهورگاه قانون گذاران به منظور حمایت از بازار در مقابل نوسانات و بحران های مالی قوانینی را برای ورود و خروج سرمایه ، عرضه و تقاضای سهام و تعیین قیمت سهام وضع می نمایند. حد نوسان قیمت یکی از مهم ترین قوانینی است که در این زمینه در بازارهای نوظهور وضع می شود که در زمینه ی لزوم یا عدم لزوم استفاده از آن پژوهش های متفاوت نظرات متفاوتی را عرضه داشته اند. برخی از پژوهش ها بر لزوم آن تاکید دارند و به آثار مثبت آن اشاره می نمایند، در حالی که پژوهش های دیگر به آثار اعمال حد نوسان قیمت سهام اشاره دارند و بر حذف یا گاهی بیشتر شدن دامنه ی آن تاکید می نمایند. پژوهش حاضر میزان اثر افزایش حد نوسان بر نسبت نقد شوندگی شرکت ها را مد نظر قرار داده است. محدوده ی زمانی این پژوهش 9 سال می باشد و از سال 82 آغاز می گردد و 201 شرکت حاضر در تابلوی اصلی بورس و اوراق بهادار تهران جامعه ی آماری آن را تشکیل می دهد. در این راستا ابتدا مانایی و نامانایی متغیرها مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج بررسی، مانایی متغیر ها را تائید می کند. افزایش حد نوسان قیمت برتعداد خریداران در بورس اوراق بهادار اثرگذار است و باعث کاهش تعداد خریداران می شود. این موضوع نشان دهنده این امر است که اغلب افراد حاضر در بورس ایران افراد ریسک گریزی هستند که با افزایش محدوده نوسان قیمت از بورس خارج می شوند. با افزایش حد نوسان قیمت، افزایش تعداد دفعات معامله را شاهد هستیم به این دلیل که خریداران سهام، برای عبور از محدوده ی حجم مبنا برای این که سهامشان بتواند در محدوده ی مشخص شده نوسان داشته باشد تعداد دفعات معامله را افزایش می دهند. تخمین ها نشان می دهند که افزایش حد نوسان بر روی تعداد سهام معامله شده نیز اثرگذار است و آن را افزایش می دهد. از دیگر موارد تاثیر اعمال حد نوسان، تاثیر آن بر حجم معاملات و ارزش روز معاملات است.نتایج به دست آمده حاکی از اثر منفی افزایش حد نوسان بر حجم معاملات و اثر مثبت آن بر ارزش روز معاملات می باشد. در تخمین آخر ضرایب تخمین نشان دهنده ی اثر مثبت افزایش حد نوسان قیمت بر نسبت نقد شوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. پس از تعیین نسبت نقد شوندگی شرکت ها امکان رتبه بندی شرکت ها به وجود می آید که این رتبه ی شرکت در نهایت متغیر مناسبی برای تصمیم گیری افراد, شرکت ها و نهاد های سرمایه گذاری برای خرید سهام شرکت ها خواهد بود.